Słowo wstępne
"Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia"
(Seneka Młodszy)
Powyższa myśl Seneki Młodszego, która jest MISJĄ Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu, chyba najlepiej oddaje klimat i sens wszystkich działań edukacyjnych, w tym także w okresie od powstania szkolnictwa zawodowego w Mielcu aż do współczesności. Potwierdzają to także dokumenty historyczne znajdujące się w zbiorach szkoły, a zwłaszcza arkusze ocen i księgi protokołów. Wynika z nich jednoznacznie, że wielu absolwentów lub pracowników szkół zawodowych (szkół będących poprzednikiem ZST w Mielcu), jak i Zespół Szkół Technicznych w Mielcu, pełniło i pełni ważną funkcję w życiu miasta, regionu czy kraju. Są to na przykład osoby będące wybitnymi nauczycielami akademickimi, nauczycielami i dyrektorami szkół, osoby zajmujące najwyższe stanowiska w urzędach gminnych, miejskich, powiatowych, wojewódzkich czy też ministerialnych. Są to także wybitni sportowcy, którzy reprezentowali Polskę na najważniejszych na świecie imprezach sportowych, takich jak olimpiady czy mistrzostwa świata. Do tej grupy należą także dyrektorzy czy prezesi państwowych lub prywatnych firm działających zarówno na terenie kraju jak i za granicą. Tę wcześniej cytowaną sentencję Seneki Młodszego potwierdzają także wszyscy Ci, którzy są wspaniałymi robotnikami, technikami, inżynierami itd., a którzy uczęszczali i kształcili się w szkole począwszy od 1914r. Przeglądając pierwsze, najstarsze dokumenty szkolne znajdujemy świadectwo mówiące o istnieniu Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej, która stała się zalążkiem szkolnictwa zawodowego w Mielcu. Tutaj też mamy potwierdzenie, że rok 1914, który widnieje na najnowszym sztandarze szkoły, to data dająca początek obecnemu Zespołowi Szkół Technicznych w Mielcu. Dowiadujemy się z nich o uczniach pobierających naukę (wśród nich figuruje Wiktor Jaderny, jeden z pierwszych fotografów mieleckich), o uczących w tym czasie nauczycielach (w tym także pierwszym kierowniku szkoły – Janie Ślósarku), nauczanych przedmiotach. Dużo miejsca poświęca się w nich problemom finansowym i gospodarczym, a także bieżącym potrzebom placówki, długami, nie zawsze zrealizowanymi, obietnicami władz zwierzchnich. Jakże w nich niekiedy dużo analogii do czasów współczesnych, a przecież były to lata znacznie trudniejsze dla Państwa Polskiego.
Dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu mgr inż. Jan Myśliwiec Mielec, wrzesień 2001 r.
Zarys historyczny Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu w latach 1912-1944
Obecny Zespół Szkół Technicznych w Mielcu jest spadkobiercą tradycji najstarszej szkoły zawodowej w naszym mieście. Szkołą tą była Szkoła Przemysłowa Uzupełniająca przeznaczona dla starszej młodzieży. Podstawą prawną funkcjonowania tej placówki oświatowej było zarządzenie Rady Szkolnej Okręgowej w Mielcu z dnia 12.XII.1911 r. Zajęcia lekcyjne rozpoczęły się 2.I.1912 r. Była to szkoła typu wieczorowego, a swą siedzibę miała w budynku „Pod zegarem” na Starym Mielcu. Kierownikiem szkoły był Jan Ślósarek, który pełnił jednocześnie funkcję kierownika Szkoły Powszechnej. Funkcję tę sprawował do 1931r. Miał On duży udział w powołaniu pierwszej szkoły zawodowej w powiecie mieleckim. Następnie kierownictwo objął Stanisław Biernacki. W nowo powstałej Szkole Przemysłowej Uzupełniającej pracowali w tym czasie nauczyciele Szkoły Powszechnej, ponieważ przez cały okres jej istnienia, szkoła nie miała nauczycieli etatowych. Nauczali w niej między innymi: A. Hajduk, Ks. J. Tubian, J. Pociej, W. Urbański. Część kadry dokształcała się na kursach we Lwowie, np. A. Hajduk na kursie rysunku zawodowego. Uczniami Szkoły Przemysłowej byli przyszli adepci zawodów rzemieślniczych. Uczyli się następujących przedmiotów: języka polskiego, rachunków, geometrii, stylistyki, rysunków i religii. Jednym z pierwszych absolwentów był Wiktor Jaderny, znany mielecki historyk i fotograf. Ze względu na wydarzenia wojenne w roku szkolnym 1914/15 nie prowadzono w szkole zajęć. Kadra nauczycielska ewakuowała się. Dopiero 19 czerwca 1915 r. powrócił do Mielca kierownik szkoły, J. Ślósarek. W czasie działań wojennych 1914-1915 roku budynek szkolny został bardzo zniszczony, a akta mocno zdekompletowane. Prawie całkowicie przepadły zbiory biblioteczne. W budynku szkolnym w tym czasie znajdował się szpital wojskowy. Zajęcia lekcyjne rozpoczęły się 27 lipca 1915 roku w wynajmowanych pomieszczeniach. We wrześniu 1915 roku szkoła wróciła do własnej siedziby.
Pomimo trwającej dalej wojny warunki pracy powoli się poprawiały, budynek szkolny był stopniowo remontowany. W lipcu 1918 r. Rada Szkolna Okręgowa w Mielcu wyraziła uznanie kierownikowi i gronu nauczycielskiemu. Przełomowym wydarzeniem w dziejach szkoły był dzień 11 listopada 1918 r. Dzień ten był wolny od nauki. Odbyło się nabożeństwo, po którym przemówienie do młodzieży wygłosił kierownik szkoły, a uczniowie odśpiewali pieśni patriotyczne i religijne. 5 grudnia 1918 r. grono nauczycielskie złożyło przysięgę Państwu Polskiemu. Siedziba szkoły w dalszym ciągu znajdowała się w Szkole Powszechnej i nazywała się Szkołą Przemysłową. Nauka w niej trwała 3-lata. Dzięki przyznaniu przez Radę Szkolną Krajową większych środków pieniężnych zwiększyła się liczba oddziałów. W roku szkolnym 1932/33 uczęszczało 126 uczniów. Do roku 1936 naukę w szkole zawodowej pobierali wyłącznie chłopcy. Dopiero 3 września tego roku otwarto w Mielcu Szkołę Dokształcającą Zawodową Żeńską, której siedzibą była Powszechna Szkoła Męska. O dużym zapotrzebowaniu na ten kierunek zawodowego kształcenia świadczy liczba uczennic. Do pierwszej klasy zgłosiło się 58 dziewcząt. Dziewczęta były przygotowywane do zawodu krawieckiego i kupieckiego. Szkoła funkcjonowała do roku 1939. Z zachowanych w szkolnym archiwum protokołów posiedzeń Rady Pedagogicznej dowiadujemy się, iż duży procent uczniów stanowiła młodzież pochodzenia żydowskiego. Liczba ta wzrosła po aneksji Austrii i opanowaniu Czechosłowacji przez Hitlera. Wówczas to, wielu obywateli narodowości żydowskiej schroniło się w Mielcu u swoich krewnych.
Władze państwowe popierały rozwój szkolnictwa w Mielcu, przeznaczając subwencje z budżetu powiatowego. W szkolnictwie zawodowym widziały one szansę podniesienia poziomu życia materialnego ludności wiejskiej i miejskiej. Ważnym momentem w historii szkoły i rozwoju szkolnictwa zawodowego w Mielcu było rozpoczęcie 11.12.1937 r. budowy Państwowych Zakładów Lotniczych w Mielcu. Fabryka na początku swego istnienia, chcąc zapewnić sobie kwalifikowaną kadrę, zaczęła organizować kursy zawodowe. Wybuch II wojny światowej i okupacja hitlerowska przerwały rozwój szkolnictwa w Mielcu. Niemieckie władze okupacyjne zezwoliły na uruchomienie szkół podstawowych i zawodowych. Naukę organizowano w nich po to, by – jak to określił Generalny Gubernator H. Frank – ukazać „Polakom beznadziejność położenia jako narodu”. Otwarte szkoły zawodowe miały za zadanie przygotowywać robotników do wykonywania czynności pomocniczych w danym zawodzie. Podczas okupacji funkcjonowała w Mielcu Publiczna Szkoła Zawodowa Kupiecka. Była to trzyletnia szkoła żeńska i męska typu eksternistycznego. Dyrektorem był Andrzej Wilkoński. Ze znanych nauczycieli należy wymienić profesora Politechniki Poznańskiej Alfonsa Zajączkowskiego. Ponieważ była to szkoła eksternistyczna, uczniowie byli dopuszczeni do egzaminu po odbyciu praktyki w cechach rzemieślniczych np. w Mielcu i Dębicy. Na podstawie zachowanych w szkolnym archiwum protokołów z egzaminów dowiadujemy się, że w roku szkolnym 1943/44 uczniowie uczyli się następujących przedmiotów: nauka o zawodzie, rachunki zawodowe, język niemiecki, korespondencja zawodowa i gospodarstwo domowe. Nauczycielem religii był ks. Tomasz Rzepka, a korespondencji uczyli: A. Wilkoński i Filaczyńska. Szkoła ta funkcjonowała do 6 sierpnia 1944 r. W tym dniu Mielec został wyzwolony spod okupacji niemieckiej. Wkrótce po wyzwoleniu w 1944 r. została reaktywowana dawna Szkoła Przemysłowa pod nazwą Dokształcająca Szkoła Zawodowa, której dyrektorem został Józef Wadowski. Fakt ten zapoczątkował nowy etap rozwoju szkoły, a jednocześnie burzliwy rozwój szkolnictwa zawodowego w Mielcu.
Grupy uczniów i nauczyciele
https://www.zstmielec.pl/historia#sigProGalleria1ad3d25036
Sztandary szkoły
https://www.zstmielec.pl/historia#sigProGalleria168eac88ce
Dyrektorzy ZST
https://www.zstmielec.pl/historia#sigProGalleria1f1c8d246e
Zdjęcia szkoły na przestrzeni lat
https://www.zstmielec.pl/historia#sigProGalleriacada88438b
Dokumenty historyczne
https://www.zstmielec.pl/historia#sigProGalleriac794f07ba8